Bệnh Thận Mạn Tính Nên Ăn Gì? Thực Đơn Bảo Vệ Thận

Bệnh thận mạn tính (CKD) là tình trạng suy giảm chức năng thận, gây tích tụ chất thải trong cơ thể. Nguyên nhân phổ biến là tiểu đường và tăng huyết áp. Mặc dù không thể chữa khỏi, chế độ ăn khoa học giúp làm chậm tiến triển, giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng sống.

Các Món Ăn Hỗ Trợ Hiệu Quả cho Người Bệnh Thận Mạn Tính

Chế độ ăn thận không có nghĩa là đơn điệu. Bằng cách lựa chọn nguyên liệu thông minh và phương pháp chế biến phù hợp, bạn vẫn có thể có những bữa ăn ngon miệng và tốt cho sức khỏe thận. Các món ăn ưu tiên thường là: Các món hấp, luộc, áp chảo nhẹ nhàng thay vì chiên rán ngập dầu. Các món canh, súp với lượng nước vừa phải và dùng nước hầm xương ít hoặc nước lọc/nước dùng rau củ tự làm (không nêm muối). Các món kho, rim nhưng hạn chế tối đa nước mắm, muối, tương mặn; thay bằng gia vị tự nhiên. Các món salad rau củ (chọn lọc) với sốt dầu giấm tự làm, không dùng sốt mayonnaise hoặc các loại sốt công nghiệp nhiều muối.

Công Thức Chế Biến Món Ăn Hỗ Trợ Người Bệnh Thận Mạn Tính

Dưới đây là hai công thức món ăn đơn giản, ngon miệng và phù hợp với nguyên tắc dinh dưỡng cho người bệnh thận mạn tính. Lưu ý điều chỉnh lượng theo khuyến nghị riêng của bác sĩ/chuyên gia dinh dưỡng dựa trên tình trạng cụ thể của bạn.

1. Món Chay: Canh Bí Đao Nấu Nấm (Ít Kali, Ít Phospho)

Món canh thanh đạm này sử dụng bí đao, loại rau củ có hàm lượng kali khá thấp, kết hợp với nấm hương khô để tạo vị ngọt tự nhiên cho nước dùng.

Nguyên liệu:

• 300g bí đao

• 20g nấm hương khô (hoặc 50g nấm tươi ít kali như nấm mỡ, nấm sò)

• 1/4 củ hành tây nhỏ

• 1 tép tỏi băm nhỏ

• Vài nhánh hành lá, ngò rí

• Gia vị: Tiêu xay, một chút hạt nêm chay không muối (hoặc lượng rất ít muối nếu được cho phép).

• Nước lọc hoặc nước dùng rau củ tự làm không muối.

Cách làm:

• Nấm hương khô ngâm nước ấm cho mềm, rửa sạch, cắt bỏ chân, thái miếng vừa ăn (giữ lại nước ngâm nấm nếu sạch, lọc bỏ cặn, dùng làm nước dùng). Nếu dùng nấm tươi thì rửa sạch, thái miếng.

• Bí đao gọt vỏ, bỏ ruột, rửa sạch, thái miếng vừa ăn.

• Hành tây thái múi cau. Hành lá, ngò rí cắt nhỏ.

• Đun sôi khoảng 500ml nước lọc hoặc nước ngâm nấm/nước dùng rau củ không muối.

• Phi thơm tỏi băm với một ít dầu ăn (nếu dùng). Cho hành tây và nấm vào xào sơ khoảng 1-2 phút.

• Đổ phần nước dùng đã chuẩn bị vào, đun sôi.

• Cho bí đao vào nấu khoảng 5-7 phút cho bí chín mềm (không nấu quá nhừ).

• Nêm nếm gia vị (rất ít hoặc không muối, dùng tiêu, hạt nêm chay không muối). Tắt bếp.

• Múc canh ra bát, rắc hành lá, ngò rí và chút tiêu xay lên trên. Dùng nóng.

Lợi ích cho người bệnh thận:

Bí đao có hàm lượng kali thấp. Nấm hương khô tạo vị ngọt tự nhiên giúp giảm nhu cầu sử dụng muối. Món canh này ít phospho và có thể điều chỉnh lượng protein bằng cách không thêm đậu phụ hoặc các loại đạm chay khác, phù hợp với chế độ ăn kiểm soát nhiều yếu tố.

2. Thịt Gà Luộc Chấm Muối Tiêu Chanh (Kiểm Soát Protein và Natri)

Thịt gà bỏ da là nguồn protein chất lượng cao tương đối dễ tiêu hóa. Phương pháp luộc giúp loại bỏ bớt chất béo và không cần sử dụng nhiều gia vị mặn.

Nguyên liệu:

• 200-300g ức gà hoặc đùi gà không da, bỏ xương

• 1 củ hành tây nhỏ

• 1 củ gừng nhỏ

• Vài nhánh hành lá

• Gia vị: Tiêu xay, một nhúm muối rất nhỏ (hoặc muối thay thế không kali nếu được bác sĩ cho phép), vài lát ớt (tùy chọn), chanh tươi.

• Nước lọc.

Cách làm:

• Thịt gà rửa sạch. Hành tây bóc vỏ, bổ đôi. Gừng cạo vỏ, đập dập. Hành lá giữ nguyên cọng dài.

• Cho thịt gà vào nồi với hành tây, gừng đập dập, hành lá và lượng nước lọc vừa đủ ngập thịt.

• Đun sôi, hớt bọt kỹ. Sau khi sôi, hạ nhỏ lửa và luộc khoảng 15-20 phút tùy kích thước thịt cho gà chín tới.

• Vớt thịt gà ra, để nguội bớt rồi thái miếng vừa ăn.

• Làm nước chấm: Lấy một nhúm muối rất nhỏ (hoặc muối thay thế không kali), một ít tiêu xay, vài lát ớt (nếu dùng). Vắt nước cốt chanh vào khuấy đều. Nếm nhạt.

• Thịt gà luộc dùng nóng hoặc nguội đều được, chấm kèm nước chấm muối tiêu chanh pha nhạt.

Lợi ích cho người bệnh thận:

Thịt gà bỏ da cung cấp protein chất lượng, ít natri nhờ phương pháp luộc và gia vị tự nhiên như gừng, hành, tiêu, chanh.

Chế độ ăn rất quan trọng trong quản lý bệnh thận mạn tính, cần hạn chế natri, kali, phospho, và protein phù hợp. Chế độ ăn phải cá nhân hóa theo tình trạng bệnh.

Chế độ ăn chay với nguyên liệu kiểm soát tốt kali, phospho có thể hỗ trợ bệnh thận. Chay Ngon Hùng Phát cung cấp các món chay dinh dưỡng.

Ngoài ăn uống, kiểm soát bệnh nền và duy trì lối sống lành mạnh giúp sống khỏe với bệnh thận.