Tết Đoan Ngọ nên cúng những gì?

Tết Đoan Ngọ, còn gọi là Tết diệt sâu bọ, là một trong những ngày lễ truyền thống quan trọng của người Việt, diễn ra vào mùng 5 tháng 5 âm lịch hằng năm. Năm 2025, Tết Đoan Ngọ rơi vào thứ Bảy, ngày 31 tháng 5 dương lịch, tạo điều kiện thuận lợi để các gia đình sum họp và thực hiện các nghi lễ truyền thống.

Ý nghĩa của Tết Đoan Ngọ

Tết Đoan Ngọ là dịp để người dân thực hiện các nghi lễ nhằm diệt trừ sâu bọ, bảo vệ mùa màng và thanh lọc cơ thể. Theo quan niệm dân gian, vào thời điểm này, sâu bọ sinh sôi mạnh, ảnh hưởng đến sức khỏe và cây trồng. Do đó, việc cúng lễ và ăn các món truyền thống được xem là cách để xua đuổi tà khí và cầu mong sức khỏe, bình an.

Mâm cúng Tết Đoan Ngọ gồm những gì?

Tùy theo phong tục từng vùng miền, mâm cúng Tết Đoan Ngọ có thể khác nhau, nhưng thường bao gồm:

1. Hương, hoa, vàng mã và nước sạch

• Hương, hoa: Thể hiện lòng thành kính với tổ tiên.

• Vàng mã: Biểu tượng cho sự sung túc, cầu mong tài lộc.

• Nước sạch: Dùng để thanh tẩy, mang ý nghĩa trong sạch.

2. Cơm rượu nếp

• Miền Bắc: Dùng cơm rượu nếp cái hoa vàng hoặc nếp cẩm, để nguyên hạt.

• Miền Nam: Cơm rượu được nắm thành viên tròn, ngâm trong nước rượu.

Cơm rượu nếp được tin là giúp tiêu diệt sâu bọ trong cơ thể, hỗ trợ tiêu hóa.

3. Bánh tro (bánh ú tro)

Bánh được làm từ gạo nếp ngâm nước tro, gói trong lá chuối, có vị thanh mát, dễ tiêu, thường ăn kèm với mật mía hoặc đường thẻ.

4. Trái cây theo mùa

Các loại trái cây chua, thơm như:

• Mận: Loại quả biểu tượng cho Tết Đoan Ngọ, thường được dùng ăn lúc sáng sớm khi bụng đói.

• Vải, dưa hấu, xoài chua, cóc, mận hậu, thanh trà: Giúp cân bằng âm dương, giải nhiệt cơ thể.

• Dứa (thơm): Có tác dụng làm sạch đường ruột và sát khuẩn.

5. Xôi, chè

• Xôi: Có thể là xôi gấc, xôi vò, xôi đậu xanh.

• Chè: Chè trôi nước, chè đậu xanh, chè hạt sen, tùy theo vùng miền.

6. Món mặn (tùy chọn)

• Miền Bắc: Gà luộc nguyên con.

• Miền Trung: Thịt vịt luộc, cháo vịt, gỏi vịt.

• Miền Nam: Có thể thêm các món mặn tùy theo khẩu vị gia đình.

Thời điểm cúng Tết Đoan Ngọ

Theo quan niệm dân gian, thời điểm tốt nhất để cúng Tết Đoan Ngọ là giờ Ngọ (từ 11h đến 13h trưa), khi dương khí đạt cực thịnh. Tuy nhiên, tùy vào điều kiện sinh hoạt, các gia đình có thể linh hoạt chọn thời gian cúng phù hợp, miễn là thể hiện được lòng thành kính.

Lưu ý khi chuẩn bị mâm cúng

• Sạch sẽ, trang trọng: Mâm cúng cần được bày biện gọn gàng, sạch sẽ, thể hiện sự tôn trọng với tổ tiên.

• Không ăn hoặc chia lộc trước khi cúng xong: Việc dùng lễ vật trước khi cúng xong bị xem là thiếu tôn kính với tổ tiên và các bậc thần linh.

• Ăn mặc chỉn chu, trang nghiêm: Khi thực hiện lễ cúng, mọi người nên ăn mặc gọn gàng, kín đáo và lịch sự.

Kết luận

Tết Đoan Ngọ không chỉ là dịp để người Việt thể hiện lòng thành kính với tổ tiên, mà còn là thời điểm để mỗi gia đình giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống quý báu. Việc chuẩn bị mâm cúng đúng và đầy đủ không chỉ giúp mang lại may mắn, sức khỏe mà còn tạo nên sự gắn kết yêu thương trong gia đình. Năm 2025, hãy dành thời gian chuẩn bị mâm cúng Tết Đoan Ngọ chu đáo, đậm đà bản sắc để giữ gìn truyền thống và lan tỏa những giá trị tốt đẹp đến thế hệ sau.